Studium Psychologii Sądowej
2. Obszary psychologii sądowej.
3. Zachowania agresywne a przestępczość:
a) definicje agresji, rodzaje agresji, agresywność,
b) koncepcja psychoanalityczna Z. Freuda, teoria frustracja-agresja, teorie społecznego uczenia się,
c) ogólny Model Agresji (GAM) Andersona i Bushmana,
d) wyznaczniki agresji, prowokacja, pobudzenie emocjonalna, normy społeczne,
e) przestępczość a agresja,
f) osobowościowe determinanty przestępczości i typologie przestępców - specyfika działania w grupie przestępczej.
4. Wybrane zagadnienia wiktymologii:
a) typologie ofiar: skoncentrowane na cechach indywidualnych oraz na znaczeniu ofiary w genezie przestępstwa, mechanizm stawania się ofiarą,
b) teoria kozła ofiarnego,
c) psychologiczna charakterystyka ofiar przemocy domowej, ofiar mobbingu, ofiar przemocy seksualnej,
d) zgwałcenia,
e) dynamika zjawiska przemocy,
f) portret psychologiczny i typologia sprawców przemocy (sprawcy zabójstw na tle emocjonalnym, sprawcy zabójstw na tle seksualnym, sprawca zorganizowany, sprawca niezorganizowany).
5. Prawne podstawy opiniowania przez psychologa biegłego sądowego w polskim prawie dowodowym:
a) zasady procesu karnego i cywilnego (prawdy, bezpośredniości, koncentracji materiału dowodowego, swobodnej oceny dowodów, kontradyktoryjności, jawności, rzetelnego procesu, ufności, kontroli, domniemania niewinności oskarżonego, prawa do obrony oskarżonego),
b) rola prawa dowodowego,
c) dowody osobowe, rzeczowe i z dokumentu,
d) biegły jako dowód osobowy,
e) powołanie w charakterze biegłego.
6. Biegły w systemie polskiego prawa:
a) biegli sądowi i biegli ad hoc,
b) koszt dowodu z opinii biegłego:wynagrodzenie biegłego, inne elementy kosztu dowodu z opinii biegłego,
c) zasady wpisu i skreślenia z listy biegłych sądowych.
7. Prawa i obowiązki biegłego:
a) treść opinii, metody kontroli opinii;
b) przesłanki poprawności opiniowania, materiału badawczego oraz zachowania biegłego w sądzie;
c) uprawnienia i obowiązki biegłego.
8. Biegły psycholog w postępowaniu karnym i cywilnym:
a) granice opiniowania psychologicznego;
b) biegły w sprawach karnych i cywilnych: analiza przypadków.
a) kliniczna diagnostyka zaburzeń psychicznych a badanie dla potrzeb sądowych,
b) charakterystyka chorób i zaburzeń psychicznych wg ICD -10,
c) charakterystyka chorób i zaburzeń psychicznych wg DSM - V,
d) wybrane jednostki diagnostyczne wd ICD-10,
e) opiniowanie psychologiczne dla potrzeb sądu
f) metody diagnozy psychologicznej,
g) formy pracy diagnostycznej psychologa klinicznego w przypadkach orzecznictwa sądowego,
h) orzecznictwo w sprawach cywilnych,
i) dylematy etyczne w pracy biegłego sądowego z zakresu psychologii.
2. Zaburzenia rozwoju dziecka i adolescenta:
a) klasyfikacja zaburzeń emocjonalnych i ich obraz kliniczny,
b) konsekwencje występowania zaburzeń emocjonalnych dla funkcjonowania dziecka,
c) somatyzacja stanów psychicznych,
d) depresja u dzieci i młodzieży,
e) zaburzenia dwubiegunowe u młodzieży,
f) zaburzenia karmienia,
g) zaburzenia jedzenia.
3. Wybrane problemy zaburzonych rodzin:
a) rodziny rozbite i zrekonstruowane,
b) rozwód rodziców jako doświadczenie straty w przeżyciu dziecka - typowe reakcje,
c) funkcjonowanie rodziny z problemem alkoholowym,
d) zjawisko przemocy między małżonkami,
e) przemoc domowa,
f) zjawisko przemocy wobec dzieci,
g) funkcjonowanie rodziny kazirodczej.
1. Diagnoza psychologiczna w pracy biegłego psychologa:
a) rozmowa kliniczna: zastosowanie metody do pracy diagnostycznej w kontakcie z dzieckiem/adolescentem i jego rodziną, specyfika kontaktu z pacjentem dziecięcym i dorastającym,
b) metodologia badań psychologicznych w pracy biegłego psychologa (testy osobowościowe, testy projekcyjne itd) - standardy badania metodami testowymi ,
c) standardy dotyczące warunków badania,
d) specyfika diagnozy osób w okresie dorastania, właściwości funkcjonowania psychicznego osoby w wieku dorastania: kryzys okresu dorastania, zadania rozwojowe okresu adolescencji,
e) właściwości funkcjonowania rodziny adolescenta,
f) zaburzenia okresu adolescencji z perspektywy relacji z matką,
g) specyfika trudności w diagnozie zaburzeń psychicznych u adolescenta, właściwości kontaktu z dorastającym.
2. Etapy pracy biegłego (od analizy akt do obrony opinii w sądzie):
a) umiejętność analizy akt sprawy ,
b) planowanie badania,
c) techniki badania,
d) formułowanie opinii i wniosków ,
e) stawiennictwo w sądzie.
a) definicje podstawowych pojęć i teoretyczne podejścia wyjaśniające uwarunkowania,
b) formy krzywdzenia: przemoc fizyczna (w tym kary cielesne), maltretowanie psychiczne, molestowanie seksualne oraz zaniedbanie,
c) dziecko jako świadek przemocy w rodzinie,
d) Przeniesiony Zespół Munchausena,
e) Model Taksonomii Krzywdzenia Dziecka,
f) kontekstualne czynniki ryzyka krzywdzenia w rodzinie oraz w instytucji edukacyjno-opiekuńczej.
2. Diagnoza krzywdzenia dziecka:
a) wybrane metody i narzędzia diagnostyczne,
b) ocena skutków bezpośrednich (obrażenia fizyczne i urazy psychiczne),
c) analiza zaburzeń rozwoju i zdrowia dziecka,
d) nieprawidłowości w procesie diagnozy i przygotowaniu materiału dowodowego.
3. Dziecko jako świadek:
a) przesłuchanie dziecka w polskiej procedurze karnej,
b) zasady, warunki, sposób prowadzenia przesłuchania,
c) standardy przesłuchania dzieci i wyposażenia przyjaznych pokoi,
d) fazy przesłuchania - sposoby zadawania pytań dostosowane do wieku dziecka,
e) dobór technik badawczych,
f) zasady formułowania opinii i wniosków wydawanych w oparciu o udział w przesłuchaniu,
g) kryteria oceny wiarygodności psychologicznej zeznań dzieci ofiar/świadków przestępstw,
a) podstawowe pojęcia i podstawy prawne opiniowania w sprawach nieletnich,
b)przygotowanie do sporządzenia opinii na użytek sądu, opracowanie opinii, wyniki badań, diagnoza, prognoza kryminologiczna, zalecenia resocjalizacyjne (zakres ekspertyzy dotyczącej nieletnich odpowiadających przed sądem na zasadach ogólnych).
2. Opiniowanie w sprawach rodzinno-opiekuńczych:
a) podstawy opiniowania psychologicznego w sprawach rodzinnych i opiekuńczych,
b) ekspertyza psychologiczna w sprawach rozwodowych,
c) ekspertyza psychologiczna w sprawach dotyczących zmiany zakresu (w tym ograniczenia i pozbawienia) wykonywania władzy rodzicielskiej.
3. Opiniowanie w sprawach cywilnych:
a) niezdolność do czynności prawnych, ubezwłasnowolnienie,
b) wady oświadczenia woli,
c) uchylanie się od skutków oświadczenia woli,
d) unieważnianie umów cywilno-prawnych i testamentów,
e) niezdolność do zawarcia małżeństwa oraz unieważnienie małżeństwa
4. Opiniowanie w sprawach karnych dotyczących dorosłych sprawców przestępstw:
a) miejsce i zadania psychologa w procesie karnym,
b) cel i zakres diagnozy psychologicznej w opiniowaniu o niepoczytalności,
c) współpraca biegłych z zakresu psychologii, psychiatrii i seksuologii.